Chỉ số tiểu đường có vai trò quan trọng giúp bạn kiểm tra xem mình có bị tiểu đường hay không. Khi nắm rõ được các chỉ số này, bạn có thể xác định được tình trạng sức khoẻ, chủ động phòng ngừa và có kế hoạch điều trị bệnh lý đái tháo đường phù hợp.
Các chỉ số tiểu đường bạn cần biết
Mỗi người đều có một chỉ số tiểu đường (đường huyết) khác nhau dựa trên độ tuổi, bệnh lý gặp phải, tình trạng bệnh và mức độ biến chứng,... Duy trì chỉ số đường huyết nằm ở mức an toàn sẽ giúp bạn hạn chế được tối đa nguy cơ gặp phải biến chứng bệnh và có biện pháp ngăn ngừa hiệu quả hơn.
Chỉ số đường huyết được coi là an toàn là khoảng 70mg và được đánh giá là cao khi ở mức 181mg trở lên. Tuy nhiên, chỉ số này có thể thay đổi trước khi ăn và sau ăn phụ thuộc vào các loại thực phẩm mà bạn nạp vào cơ thể. Cụ thể:
- Chỉ số tiểu đường ổn định trước khi ăn (khi đói) là 90 - 130 mg/dl (tương ứng 5,0 - 7,2mmol/l).
- Chỉ số đường huyết sau ăn từ 1 - 2 giờ ở mức ổn định là thấp hơn 180 mg/dl (tương ứng 10mmol/l).
- Mức đường huyết bình thường trước khi đi ngủ thường nằm trong khoảng 110 - 150 mg/dl (tương ứng 6,0 - 8,3mmol/l).
| Xem thêm: | |
Chỉ số đường huyết là gì? và đường huyết bao nhiêu thì mắc bệnh tiểu đường | |
Cách đọc chỉ số để chẩn đoán có mắc tiểu đường không
Bạn có thể biết được mình có mắc tiểu đường hay không ngay tại nhà khi đo đường huyết khi đói và sau ăn. Bạn nên kiểm tra chỉ số đường huyết vào buổi sáng, khi bạn đã nhịn ăn từ 8 đến 10 tiếng.
Với người bình thường, chỉ số từ 72-108 mg/dl (tương ứng 4,0 - 5,9 mmol/l) được coi là an toàn và bình thường. Bạn có khả năng cao mắc tiểu đường khi lượng đường huyết kiểm tra được vượt quá mức 7mmol/l.
Bạn có thể thực hiện kiểm tra chỉ số tiểu đường sau ăn khoảng 2 tiếng để xây dựng một chế độ ăn lành mạnh. Việc thường xuyên theo dõi các chỉ số đường huyết sẽ giúp bạn biết được mình có bị mắc tiểu đường hay không, mức đường huyết của bạn là an toàn hay cao/thấp. Tuy nhiên, để được tư vấn cụ thể hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Cách chính xác nhất để chẩn đoán bệnh tiểu đường là tiến hành xét nghiệm chỉ số HbA1c (xét nghiệm máu để kiểm tra lượng glucose trong tế bào hồng cầu) và xét nghiệm tăng đường huyết. Phương pháp này giúp kiểm tra lượng đường chuẩn xác nhất mà không cần phụ thuộc vào thời điểm bạn ăn no hay đói bụng.
Chỉ số tiểu đường của phương pháp này được xác định như sau:
- An toàn và bình thường: dưới 5,7%.
- Dấu hiệu tiền tiểu đường: 5,7 - 6,4%.
- Bạn có khả năng mắc tiểu đường: lớn hơn 6,5%.
Bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2 nên theo dõi chỉ số tiểu đường bằng máy đo đường huyết cầm tay lúc đói và sau ăn hoặc kiểm tra định kỳ HbA1c 3 tháng/lần để có phương pháp điều trị phù hợp nhất. Nếu đường huyết lúc đói hoặc sau khi ăn đã đạt ngưỡng an toàn nhưng chỉ số HbA1c vẫn cao thì người bệnh nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống.
Xem thêm: Chỉ số HbA1c là gì? và cách ổn định HbA1c trong mức an toàn
Kiểm soát chỉ số tiểu đường như thế nào?
Việc kiểm soát chỉ số tiểu đường ở mức ổn định không hề khó. Người bệnh chỉ cần duy trì những thói quen sống khoa học như ăn uống có chọn lọc, thường xuyên tập thể dục, ngủ đúng giờ và đủ giấc,...
Chế độ ăn kiêng lành mạnh
Chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò quan trọng giúp kiểm soát chỉ số tiểu đường và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Bạn không cần phải kiêng khem quá mức mà chỉ cần cân bằng các nhóm chất béo tốt, protein, chất xơ và carbohydrate. Từ đó hạn chế được sự giải phóng quá mức của insulin để lượng đường huyết luôn được duy trì ổn định.
- Thực phẩm giàu chất béo tốt cho cơ thể: dầu oliu, quả bơ, các loại dầu ép lạnh từ các loại hạt,...
- Những thực phẩm giàu chất xơ giúp chỉ số tiểu đường bình thường: ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, đậu Hà Lan, đậu đen,...
- Protein có trong các thực phẩm: thịt bò, trứng, sữa chua, cá hồi, pho mát,...
Bên cạnh đó, cách ăn cũng đóng vai trò rất quan trọng. Trong mỗi bữa cơm, bạn nên ăn các loại rau, canh trước khi ăn thức ăn và cơm. Ngoài ra, bệnh nhân tiểu đường nên chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày thành 4 đến 6 bữa để giúp đường huyết ở mức ổn định.
| Xem thêm: | |
Top 15 loại trái cây có hàm lượng đường thấp người tiểu đường nên ăn |
Ưu tiên sử dụng vị ngọt tự nhiên
Để giúp lượng đường huyết an toàn thì bạn nên sử dụng các sản phẩm ngũ cốc có lợi cho sức khỏe. Nên sử dụng các loại bột được làm hoàn toàn từ ngũ cốc nguyên hạt để tạo được vị ngọt tự nhiên và tăng hương vị cho các món ăn.
Bạn nên uống nhiều nước lọc hoặc bổ sung thêm các loại trà thảo dược và trà đen. Các thực phẩm chứa nhiều đường bệnh nhân tiểu đường nên hạn chế như nước ngọt có ga, các loại nước ép trái cây, nước ngọt, soda, bánh kẹo, đường, mứt,... Ngoài ra, giảm lượng cơm trắng và kiêng uống rượu bia cũng góp phần duy trì đường huyết ở mức an toàn.
Kế hoạch vận động điều độ
Duy trì thói quen tập thể dục 30 phút mỗi ngày sẽ giúp cân bằng đường huyết đáng kể. Từ đó giúp tái tạo năng lượng và mô, giảm lượng đường trong máu và giảm kháng insulin của cơ thể - một trong những nguyên nhân chính khiến chỉ số tiểu đường tuýp 2 khó kiểm soát hơn.
Xem thêm: 5 bài tập thể dục dành cho người tiểu đường dễ thực hiện
Nắm được chỉ số tiểu đường nằm ở mức an toàn và ổn định sẽ giúp người bệnh kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Việc duy trì chỉ số đường huyết nằm ở vùng an toàn có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng tránh biến chứng tiểu đường và có cuộc sống khỏe mạnh hơn
